Kategorie bazy wiedzy

Coraz większa przemoc religijna w nigeryjskim stanie Kaduna

Coraz większa przemoc religijna w nigeryjskim stanie Kaduna

Federalna Republika Nigerii to państwo w Afryce Zachodniej, podzielone na 36 stanów. W środkowej części tego państwa położony jest stan Kaduna, którego stolicą jest miasto o tej samej nazwie. Stan liczy prawie 7 milionów mieszkańców, z czego nieco ponad 2 miliony mieszka w stolicy. Ostatnie tygodnie to narastająca przemoc o podłożu religijnym, zaś ofiarami stają się głównie niewinni chrześcijanie.

Zwyczajowo przyjmuje się, że to stan Borno – położony na północnym-wschodzie Nigerii – jest głównym źródłem religijnego ekstremizmu. To właśnie tam powstała niesławna organizacja Boko Haram, która jest zaklasyfikowana do międzynarodowego terroryzmu. Najwięcej aktów przemocy dotyka mieszkańców Borno, choć nigeryjscy fundamentaliści islamscy przeprowadzali już akcje terroru nie tylko w Nigerii, ale także w krajach sąsiadujących.

Ostatnimi czasy jednak, coraz to bardziej niepokojące doniesienia docierają do światowej opinii publicznej z nigeryjskiego stanu Kaduna. Jest to spowodowane konfliktami, które mają wieloraki charakter, a który wykorzystują mniej znane, ale równie groźne organizacje terrorystyczne [1] .

Chodzi zwłaszcza o Front Obrony Muzułmanów w Czarnej Afryce, czyli Jamāʿatu Anṣāril Muslimīna fī Bilādis Sūdān, znany w skróconej formie jako: Ansaru. Organizacja ta została m.in.: wpisana przez Departament Stanu USA na listę organizacji terrorystycznych. Wykorzystuje ona niestabilność nigeryjską do realizowania fundamentalistycznych założeń, kosztem niestety niewinnych cywili, zwłaszcza chrześcijan.

W stanie Kaduna najgorsza sytuacja jest obecnie na obszarach wiejskich. Obok tradycyjnych konfliktów o wodę i ziemię, narosły niesnaski o podłożu religijnym, podsycane przez działalność ekstremistów, zwłaszcza spod sztandaru Ansaru, ale nie tylko. Ostatni rok, który naznaczony został przez pandemię koronawirusa, wykazał słabość rządu centralnego.

Różnego rodzaju organizacje przestępcze uprowadziły, co najmniej, 400 osób dla okupu. W ponad 200 aktach przemocy, śmierć poniosło co najmniej tysiąc osób. Poza tym, nawet 50 tysięcy osób uzyskało status przesiedleńca wewnętrznego. Są to dane z całego stanu, ale w stolicy jest równie niebezpiecznie [2] .

Miasto Kaduna także jest źródłem przemocy religijnej, etnicznej, politycznej oraz społecznej. Niedawno miały miejsce czystki etniczne. Chrześcijanie, ze strachu o własne bezpieczeństwo, skoncentrowali się w południowych dzielnicach. Muzułmanie natomiast dominują na północy. Problemy polityczne w Nigerii, spór o wodę lub ziemię, niesnaski odnośnie posiadanych lokali, to wszystko wpływa na religijne animozje i niekontrolowany rozlew krwi. Chrześcijanie są pod ciągłą presją sytuacji w stanie.

Kaduna to ważne miasto. Jest po części sztucznym tworem. Miastem znanym jako duży ośrodek przemysłowy, będącym spuścizną brytyjskich rządów kolonialnych. Zachęcano w przeszłości do osiedlania się, zarówno muzułman, jak i chrześcijan, z zachowaniem religijnego podziału na dzielnice. Zostało tak po dziś dzień.

Jednakże kryzys, w jaki popadła Nigeria, spowodował, że centra przemysłowa są w zapaści. Ruch kolejowy, czy lotniczy, praktycznie zamarł. Kryzys gospodarczy, który w pierwszej kolejności dotyka ludność miejscową, w Kaduna potęguje religijne animozje, i tak podsycane przez ekstremistów. Do miasta tego napływa teraz ludność z całego stanu. Społeczności rolnicze, ze względu na załamanie gospodarcze, jak i obawy o bezpieczeństwo, migrują.

W Kaduna mamy teraz eksplozję ludności. Miasto nie jest w stanie wszystkich pomieścić. Nikt nawet nie szacuje jak wysokie jest bezrobocie. Zwłaszcza wśród młodych widać brak perspektyw oraz wysoką popularność haseł ekstremistycznych.

W jednym z ostatnich aktów przemocy, z 13 lutego 2021 r., śmierć ponieśli ojciec i syn. Nieznani napastnicy zaatakowali ich w domu. Wpierw miano strzelać na oślep przez drzwi i okna. Gdy okazało się, że naprędce wybudowano w mieszkaniu barykady, napastnicy po wtargnięciu zastrzelili przebywających tam domowników. To tylko jeden z wielu aktów przemocy, które w Kaduna mają miejsce codziennie [3] .

Tego samego dnia, podczas dwóch ataków na wsie w północnej części stanu śmierć poniosło aż 19 osób. Przyjmuje się, że za takimi działaniami stoją ekstremiści z Boko Haram oraz milicja ludu Fulani. Skutkiem tego jest wszechobecna panika chrześcijan w tym regionie i niekontrolowana wewnętrzna migracja do miast albo innych stanów na południu.

Rząd centralny robi jednak wszystko, by przekonać opinię publiczną, że za atakami stoją kwestie społeczne, ekonomiczne, czy wręcz etniczne, ale z całą stanowczą zaprzeczają jakoby za terrorem miały stać czynniki religijne. Zdaniem jednak specjalistów i obserwatorów nie ma wątpliwości, że nienawiść do chrześcijaństwa, w tak zdestabilizowanym państwie jak Nigeria, stanowi kluczowy czynnik wzrostowy dla obecnej formy przemocy. Jako przykład podaje się fakt, że w ostatnich tygodniach to właśnie w stanie Kaduna ma miejsce najwięcej aktów nienawiści religijnej, polegającej na niszczeniu miejsc kultu chrześcijańskiego, czy też porywanie, bądź zabijanie, duchownych tejże religii.

Pod koniec 2020 r. media masowe rozpisywały się o nowej formie działań milicji Fulani, czyli pacyfikacji chrześcijańskich wiosek. Zwłaszcza okres poprzedzający Boże Narodzenie należał do przesyconych przemocą. W serii ataków śmierć poniosło 18 osób. Dokonano również uprowadzeń z takich wiosek jak: Ungwan Waziri, Gwazunu, Gbaja Katarma, Galumi, Kugosi, Gora Gan czy Kujeni Tudu. Wszystko odbyło się w przeciągu siedmiu dni, tuż przed Wigilią. Jedną z porwanych była żona protestanckiego pastora [4] .

Dnia 17 grudnia 2020 r. milicja Fulani zabiła 10 osób w Gora Gan, a w innej wiosce Kujeni Tudu zamordowano starszego mężczyznę. Dwa dni później porwano ewangelickiego księdza z Galumi. Po paru dniach został zwolniony. Nie wrócił już do swojego kościoła. Dnia 21 grudnia 2020 r. porwano duchownego z kościoła baptystów w Gwazunu, a w Gbaja Katarma zamordowano kolejne 8 osób. Dowodzi to, że milicja Fulani wzięła na cel zwłaszcza chrześcijan. Nigeryjska przemoc, w centralnej części kraju, nabrała mocno religijnego charakteru [5] .

Na początku 2020 r. szerokim echem na świecie odbił się apel nigeryjskiego duchownego katolickiego Josepha Bature Fidelisa, o zaprzestanie udawania, że w Nigerii nic się nie dzieje. W emocjonalnym apelu, który rzucił światu błagał, by skończono z „ogłuszającą ciszą” wobec prześladowań chrześcijan w Nigerii. Jak sam duchowny stwierdził: „Każdego dnia, nasi bracia i siostry są mordowani na ulicach”[1].

Sam apel został wydany w dramatycznych okolicznościach. Jakiś czas wcześniej z seminarium w Kaduna uprowadzono czterech seminarzystów. Szacuje się, że w latach 2015-2019 w Nigerii, za wiarę zamordowano około 6 tysięcy chrześcijan. Z roku na rok jednak, te statystyki są coraz gorsze. Ksiądz Fidelis zapowiedział, że jeśli światowe rządy nie upomną się o nigeryjskich chrześcijan, to grozić im może eksterminacja [6] .

W Nigerii obecnie za najgroźniejsze obecnie uważa się bycie i deklarowanie siebie jako chrześcijanina. Stąd coraz częściej się pisze, że w takich krajach jak Nigerii, dochodzi do aktu kulturowego, religijnego oraz fizycznego ludobójstwa.

Wydaje się, że od tamtego apelu niewiele się zmieniło, a działania rządu nigeryjskiego są wciąż niewystarczające.

dr Krystian Chołaszczyński

Źródła:

John Campbell, Ethnic and Religious Violence Worsen in Kaduna, 5.02.2021, https://www.cfr.org/blog/ethnic-and-religious-violence-worsen-kaduna, [dostęp 4.03.2021].

Alison Garcia, Father and Son Murdered in Kaduna State, 14.02.2021, https://www.persecution.org/2021/02/14/father-son-murdered-kaduna-state/, [dostęp 4.03.2021].

Olivia Miller, Fulani Militants Kill Christians in Kaduna State, 30.12.2020, https://www.persecution.org/2020/12/30/fulani-militants-kill-christians-kaduna-state/, [dostęp 4.03.2021].

Linda Bordoni, Christians persecuted in Nigeria amid deafening silence, 15.01.2020, https://www.vaticannews.va/en/church/news/2020-01/nigeria-persecuted-christians-appeal.html, [dostęp 4.03.2021].

PRZYPISY

1. John Campbell, Ethnic and Religious Violence Worsen in Kaduna, 5.02.2021, https://www.cfr.org/blog/ethnic-and-religious-violence-worsen-kaduna, [dostęp 4.03.2021]. Powrót do fragmentu, którego dotyczy przypis numer 1
2. Tamże. Powrót do fragmentu, którego dotyczy przypis numer 2
3. Alison Garcia, Father and Son Murdered in Kaduna State, 14.02.2021, https://www.persecution.org/2021/02/14/father-son-murdered-kaduna-state/, [dostęp 4.03.2021]. Powrót do fragmentu, którego dotyczy przypis numer 3
4. Olivia Miller, Fulani Militants Kill Christians in Kaduna State, 30.12.2020, https://www.persecution.org/2020/12/30/fulani-militants-kill-christians-kaduna-state/, [dostęp 4.03.2021]. Powrót do fragmentu, którego dotyczy przypis numer 4
5. Tamże. Powrót do fragmentu, którego dotyczy przypis numer 5
6. Linda Bordoni, Christians persecuted in Nigeria amid deafening silence, 15.01.2020, https://www.vaticannews.va/en/church/news/2020-01/nigeria-persecuted-christians-appeal.html, [dostęp 4.03.2021]. Powrót do fragmentu, którego dotyczy przypis numer 6
7. Tamże. Powrót do fragmentu, którego dotyczy przypis numer 7