Kategorie bazy wiedzy

Prześladowania religijne ze względu na płeć

Prześladowania religijne ze względu na płeć

Studium przypadku

Wiele lat zajęło Sarze podjęcie decyzji, by pójść za Jezusem. Ryzyko, które się z tą decyzją wiązało, było zbyt duże, by je zignorować. Ta nastolatka żyjąca w Afryce Północnej, dorastała jako muzułmanka, a jej ojciec był imamem, który trzymał dom żelazną ręką. W dzieciństwie była surowo karana, jeśli tylko niewystarczająco dobrze przestrzegała zasad swojej religii. Odważenie się na odejście od islamu było dla niej prawie niewyobrażalne. W dniu, w którym jej ojciec odkrył Biblię ukrytą pod łóżkiem, bił ją i krzyczał: „Jesteś apostatką, zasługujesz na śmierć”.

Przemoc fizyczna, choć straszna, nie była najbardziej surową formą przymusu, z jaką się zetknęła. Dla tej młodej, towarzyskiej dziewczyny, ograniczenie przez rodzinę kręgu osób, z którymi może się spotykać i ścisłe ustalenie norm, jak przy nich się zachowywać, było ciężkim doświadczeniem.

Gdy nadal trwała w wierze chrześcijańskiej, Sara stała się obiektem prześladowań słownych ze strony członków rodziny, którzy fałszywie oskarżali ją o wymykanie się z domu rodzinnego, utrzymywanie relacji seksualnej poza małżeństwem z mężczyzną, a także o niemoralność i nieuczciwość wobec rodziny. Te nieprawdziwe oskarżenia były bolesne i głęboko upokarzające dla Sary. W patriarchalnym społeczeństwie Afryki Północnej miała niewiele zabezpieczeń, a w praktyce niewiele możliwości odwołania się do instytucji prawa. W jej kontekście, przymusowa kontrola i przemoc, które stosowała rodzina, były uważane za normalny, a nawet właściwy sposób radzenia sobie z krnąbrną córką.

W oparciu o dane z raportów przygotowywanych przez stowarzyszenie Open Doors, doświadczenia Sary związane z prześladowaniami religijnymi są typowe dla jej grupy. Dokonywało się to po cichu, za zamkniętymi drzwiami. Prześladowania religijne, które wtapiają się w powszechną przemoc i kontrolę nad kobietami, spotykają się z cichym przyzwoleniem, a nawet aprobatą społeczeństwa.

Chociaż nie została przymusowo wydana za mąż, Sarze powiedziano, że małżeństwo jest sposobem na pogodzenie się z rodziną i powstrzymanie plotek. „Mężczyzna, którego poślubisz, oczyści cię ze wszystkich grzechów i będziemy mogli się znowu spotkać”. To właśnie presja związana z ograniczeniem kontaktu z rodziną i przyjaciółmi, w połączeniu z oskarżeniami moralnymi doprowadziły Sarę, jako osobę dorosłą, do próby odnalezienia poczucia „przynależności” do rodziny poprzez zadośćuczynienie rodzicom i zawarcie związku małżeńskiego z wybranym przez nich mężczyzną. Małżeństwo to nie przyniosło Sarze spokoju i bezpieczeństwa. Przeciwnie, wywołało cykl przemocy seksualnej i izolacji w domu, aż w końcu mąż wyrzucił ją z domu. Jedynie z ubraniem, które miała na sobie znalazła się sama w społeczeństwie, w którym nie jest akceptowane, aby kobieta żyła na własną rękę, nawet jeśli ma na to środki.

Stowarzyszenie Open Doors, przygotowując Światowy Indeks Prześladowań, co roku bada dynamikę prześladowań religijnych ze względu na płeć, aby lepiej zrozumieć sytuacje takie jak ta, którą przedstawiłem na początku. Raport na ten temat, przedstawiony przy okazji publikacji Światowego Indeksu Prześladowań 2022 omawia typowe w skali globalnej sposoby prześladowania religijnego kobiet i mężczyzn w 76 krajach najbardziej wrogo nastawionych do chrześcijaństwa.

Jawne i ukryte taktyki prześladowań

Kobiety i dziewczęta częściej cierpią z powodu swojej wiary w milczeniu, w zaciszu domowym lub w wąskiej grupie społecznej, gdzie wstyd w ich przypadku odgrywa kluczową rolę. Przymusowe małżeństwa, przemoc seksualna, inne formy przemocy fizycznej i areszt domowy stosowany przez rodzinę to według raportu z 2022 roku taktyki stosowane we wszystkich krajach z pierwszej pięćdziesiątki.

Jednak dla wielu chrześcijan prześladowania na tle religijnym to również bardziej jawne formy przemocy i widoczne niebezpieczeństwo. W kilku rejonach świata chrześcijańscy mężczyźni i kobiety cierpią dodatkowo prześladowania religijne z rąk różnych podmiotów państwowych i niepaństwowych. Sytuacja w północnej Nigerii wiąże się nadal z najbardziej skrajnymi warunkami życia dla chrześcijańskich kobiet i dziewcząt.

Ataki Boko Haram, ISWAP, pasterzy Fulani i uzbrojonych bandytów sterroryzowały wspólnoty chrześcijańskie, szczególnie na północy kraju. Kobiety są gwałcone, porywane dla okupu i zabijane. Chrześcijańskie dziewczęta są porywane przez terrorystów i zmuszane do małżeństw, co jest taktyką mającą na celu wyludnienie zdominowanego przez chrześcijan terytorium. Niektóre kobiety są nawet zmuszane do odgrywania roli zamachowcy samobójcy lub terrorysty. Gwałty na kobietach odbijają się na relacji z rodziną. Mężowie często nie potrafią sobie poradzić z taką traumą.  Zwłaszcza jeśli zgwałcona kobieta zaszła w ciążę. Wiele domów rozpadło się z tego powodu. Coraz częściej pojawiają się doniesienia o gwałtach na chrześcijańskich kobietach i dziewczętach na południu kraju.

W momencie uprowadzenia dziewcząt, są one poddawane wszelkim formom zła, aby tylko oprawcy mogli przejąć kontrolę nad ich umysłami. Kiedy już się je podporządkuje, zrobią wszystko, co im się każe. Podczas gdy rodzice walczą o uwolnienie swoich córek, porywacze nadal wykorzystują je seksualnie, mieszają dla nich jedzenie i picie z narkotykami, kontrolują, co porwane dziewczynki i kobiety mogą nosić, i gdzie spać. Kontrola jest tak duża, że zdarza się, iż dziewczynki tracą zmysły i nie mogą myśleć o powrocie do swoich domów.

Chrześcijańscy mężczyźni są celem ataków Boko Haram, ISWAP, pasterzy Fulani i uzbrojonych bandytów. Służy to eliminacji obecnego pokolenia mężczyzn, ale też gwarantuje spadek dzietności wśród rodzin chrześcijańskich. Ocaleni są zmuszani do wstępowania w szeregi terrorystów. Chłopcom grozi niebezpieczeństwo wcielenia w szeregi organizacji terrorystycznej jako dzieci-żołnierze. Liderzy kościelni są regularnie porywani dla okupu, podobnie jak inni chrześcijanie. Chrześcijanie są marginalizowani pod względem zatrudnienia i edukacji. Bieda dotyka całe rodziny, jeśli mąż straci pracę lub zostanie zabity.

Wśród tematów poruszanych w raportach do Światowego Indeksu Prześladowań 2022 odnotowano również przypadki prześladowań mężczyzn, którzy są liderami kościołów lokalnych. Ma to na celu zastraszanie całych kongregacji poprzez bardzo widoczne działania, takie jak wymuszenia, porwania i zabójstwa. Mówiąc bardziej ogólnie, mężczyźni w kościele są poddawani takim formom przymusu i kar za swoją wiarę, które są powszechnie widoczne: przemoc fizyczna, prześladowania ekonomiczne, więzienie rządowe i przymusowy pobór do wojska.

Indywidualne i wspólnotowe skutki prześladowań

Niezależnie od tego, czy sytuacja dotyczy indywidualnych mężczyzn czy kobiet, prześladowania religijne ze względu na płeć wyodrębniają słabe lub mocne strony każdej z płci, aby nie tylko skrzywdzić daną osobę, ale też wyrządzić szkodę całej lokalnej wspólnocie chrześcijan.

Zarówno w przypadku mężczyzn, jak i kobiet, przemoc psychologiczna znalazła się w pierwszej piątce tak zwanych punktów nacisku i, jak wielu twierdzi, stanowi sedno każdego przypadku prześladowania na tle religijnym. Nie chodzi tylko o obciążenia psychiczne czy udrękę emocjonalną, które mogą towarzyszyć żałobie, przemocy czy wykluczeniu, ale także o ostateczne pytanie: Czy jesteś gotowy lub gotowa cierpieć za swoją wiarę? Teraz, w wieku 27 lat, odpowiedź Sary jest jasna: „Wybrałam drogę pełną wyzwań, czyli naśladowanie Jezusa. Wiedziałam, że będzie ciężko, ale nie straciłam nadziei. Próbowałam wiele razy, byłam wyczerpana, upadałam wiele razy, ale podnosiłam się. Nie mam już tego strachu, który miałam, gdy byłam młodsza. Bóg jest tutaj i działa we mnie”.

Informacje zaczerpnięte z raportów do Światowego Indeksu Prześladowań 2022 oraz z metodologii badań do Indeksu.

Łukasz* Wilczyński

* Imię zmienione z powodu charakteru pracy