Aktualności

„Faszysta i antysemita” – tak posłanka Koalicji Obywatelskiej, K. J., określiła na Twitterze bł. kard. Stefana Wyszyńskiego. Jej wpis spotkał się z falą krytyki

W dniu 15.09.2021 r. godz. 9:33 na portalu Twitter posłanka K.J. zamieściła post znieważający publicznie błogosławionego Kardynała Stefana Wyszyńskiego cyt. „Faszysta i antysemita (ot, błędy młodości) wynoszony na ołtarze przez obrońców pedofili (kto nie ma pokus?) podczas stanu wyjątkowego – do obejrzenia na wszystkich kanałach”.

W dniu 16.09.2021 r. Biuro Sieci Pomocy Prawnej i Poradnictwa Obywatelskiego w Toruniu przy Centrum Ochrony Praw Chrześcijan złożyło do Prokuratury Rejonowej Toruń Centrum- Zachód w Toruniu zawiadomienie o przestępstwie ściganym z urzędu. Zwróciliśmy się do Marszałka Sejmu z wnioskiem o wyrażenie zgody na pociągnięcie posła do odpowiedzialności karnej.

Postanowieniem z dnia 29 września 2021 r. Prokurator Prokuratury Rejonowej Toruń Centrum- Zachód w Toruniu (K.L.) na podstawie art. 17 §1 pkt 2 k.p.k. odmówił wszczęcia dochodzenia w sprawie zaistniałego w dniu 15 września 2021 roku w nieustalonym miejscu obrażenia uczuć religijnych innych osób, poprzez publiczne znieważenie na portalu Twitter, tj. o przestępstwo z art. 196 k.k. W uzasadnieniu wskazano, że w przedmiotowej sprawie nie doszło do wypełniania znamion czynu zabronionego, ponieważ wpis dotyczył osoby duchownej. Przepis art. 196 k.k. dotyczy znieważenia przedmiotu czci religijnej. Nie penalizuje on znieważenia osób. (…) Mając powyższe na uwadze wobec stwierdzenia braku znamion czynu zabronionego postanowiono odmówić wszczęcia dochodzenia w przedmiotowej sprawie.

Z rozstrzygnięciem Prokuratora prawnicy Biura nie mogli się zgodzić w związku z czym w dniu 11.01.2021 r. złożyliśmy zażalenie na ww. postanowienie do Sądu Rejonowego w Toruniu. Wnieśliśmy o uchylenie postanowienia Prokuratora w całości. W naszej ocenie w sprawie bez wątpienia błędnie ustalono stan faktyczny. Niezgodnie z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz generalnie akceptowalnymi normami, bezpodstawnie uznano,  że w przedmiotowej sprawie nie doszło do wypełnienia znamion czynu zabronionego, ponieważ wpis sprawcy dotyczył osoby duchownej co w konsekwencji spowodowało odmowę wszczęcia dochodzenia w sprawie, podczas gdy zachowanie sprawcy w dniu 15.09.2021 r. bez wątpienia polegało na znieważeniu przedmiotu czci religijnej, gdyż błogosławiony Kardynał Stefan Wyszyński w wyniku beatyfikacji w dniu 12.09.2021 r. został oficjalnie objęty publicznym kultem w Kościele katolickim.

W ocenie prawników Biura czyn posłanki został popełniony w dniu 15.09.2021 r. Bł. Kardynał Stefan Wyszyński jako nieżyjąca osoba duchowna w wyniku beatyfikacji w dniu 12.09.2021 r. został w Kościele katolickim oficjalnie objęty publicznym kultem. Ponadto uchwałą Sejmu i Senatu RP rok 2021 został ogłoszony rokiem Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Są to fakty powszechnie znane nie wymagające dowodu. Uściślając, w niedzielę 12.09.2021 r. w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie odbyła się beatyfikacja Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz matki Elżbiety Róży Czackiej. Zostały spełnione zatem wszystkie procedury beatyfikacyjne – z najważniejszym: uznaniem cudu, który dla wierzących, jest znakiem nieba, potwierdzającym świętość sługi Bożego. Kodeks prawa kanonicznego w kanonie 1187 przewiduje, że „kult publiczny można oddawać (…) sługom bożym, którzy autorytetem Kościoła zostali zaliczeni w poczet Świętych lub Błogosławionych”. Dlatego uzasadniony był pogląd, że beatyfikacja Kard. Stefana Wyszyńskiego w dniu 12.09.2021 r. pozwala na usunięcie ewentualnych wątpliwości w przedmiocie uznawania Jego osoby za przedmiot czci religijnej, przesądzając o odpowiedzialności karnej, na podstawie art. 196 k.k.

Beatyfikacja (łac. Beatificare, „wyróżniać”)  stanowi akt kościelny wydawany przez Kościół katolicki, uznający osobę zmarłą za błogosławioną, zezwalający na Jej publiczny kult. Akt taki wydaje się po pozytywnym rozpatrzeniu procesu beatyfikacyjnego. Kluczowymi momentami procesu są stwierdzenie heroiczności cnót Sługi Bożego oraz kanoniczne stwierdzenie, że za Jego wstawiennictwem dokonał się co najmniej jeden cud. Brane są pod uwagę jedynie cuda, które miały miejsce po śmierci kandydata na ołtarze.

Zatem zgodnie z obowiązującym prawem i stanowiskiem doktryny wbrew błędnemu stanowisku Prokuratora przedmiotem czci religijnej może być także „podmiot” kultu, tj. osoba, postać czczona w ramach danej religii, gdyż terminu „przedmiot czci religijnej” nie należy rozumieć dosłownie. Przedmiot czci obejmuje wszystko, do czego odnosi się cześć religijna w ramach danego wyznania, czemu cześć i kult są w ramach danej religii oddawane, a więc także do samego Boga oraz postaci stanowiących „podmioty” kultu [P. Kozłowska-Kalisz [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX/el. 2021, art. 196].

Skoro celem art. 196 k.k. jest ochrona uczuć religijnych, to „przedmiot czci religijnej” obejmuje także podmiot kultu [Wyrok TK z 6.10.2015 r., SK 54/13, OTK-A 2015, nr 9, poz. 142]. Błogosławiony Kardynał Stefan Wyszyński bez wątpienia traktowany jest przez osoby wyznania rzymskokatolickiego jako widoczny znak obecności Boga na ziemi.

W związku z wywiedzionym przez COPCH zażaleniem w dniu 16.12.2021 r. o godz. 9:20 w Sądzie Rejonowym w Toruniu odbyło się posiedzenie w sprawie. Sąd (w składzie sędziego T.Ż.) wydał postanowienie o utrzymaniu w mocy postanowienia Prokuratora.

W uzasadnieniu orzeczenia wskazano, iż zażalenie stanowi jedynie polemikę z uzasadnieniem Prokuratora i nic nowego w istocie nie wnosi do sprawy. Zdaniem Sądu rozstrzygnięcie Prokuratora było słuszne, a samo subiektywne poczucie skarżącego o tym, że dana osoba stanowi przedmiot czci religijnej nie przesądza o tym, że jest tak w rzeczywistości.

Postanowienie Sądu zdumiewa,  niestety jest prawomocne i niezaskarżalne.