Kategorie bazy wiedzy
Czy chrześcijaństwo jest najbardziej prześladowaną religią?
Czym jest wolność religijna?
Wolność religijna jest pojęciem wielowymiarowym, które nie powinno występować samodzielnie. Współczesną koncepcję prawną wielowymiarowości wolności religijnej można wyprowadzić bezpośrednio z art. 18 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, który następnie został włączony do art. 18 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (ICCPR) w wersji nieco zmodyfikowanej:
„Każdy ma prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania. Prawo to obejmuje wolność posiadania lub przyjmowania wyznania lub przekonań według własnego wyboru oraz do uzewnętrzniania indywidualnie czy wspólnie z innymi, publicznie lub prywatnie, swej religii lub przekonań przez uprawianie kultu, uczestniczenie w obrzędach, praktykowanie i nauczanie”.
Należy pamiętać, że przedstawienie wolności religii w art. 18 jest znacznie szersze niż to, w jaki sposób jest ona powszechnie rozumiana. Aby przypomnieć światu o szerokim znaczeniu tego artykułu, Komitet Praw Człowieka ONZ opublikował komentarz ogólny do art. 18, przyjęty przez Komitet 20 lipca 1993 r. Szwedzka Rada ds. Misji (2010) wydała broszurę zatytułowaną „Co obejmuje wolność wyznania i kiedy może być ograniczona”, która wylicza siedem konkretnych wymiarów wolności religijnej:
1. Wolność posiadania, wyboru, zmiany lub porzucenia religii lub przekonań;
2. Wolność do manifestowania religii lub przekonań;
3. Wolność od przymusu;
4. Wolność od dyskryminacji;
5. Prawo rodziców do zapewnienia dzieciom wychowania religijnego i moralnego zgodnie z własnymi przekonaniami;
6. Prawo do sprzeciwu sumienia;
7. Wolność do praktykowania swoich przekonań religijnych w miejscu pracy.
Drugi punkt powyższej listy zawiera zbiór takich aspektów, które w rzeczywistości są różnymi rodzajami zachowań religijnych. Zbiór ten może obejmować inne pryncypia podstawowych praw człowieka chronione przez prawo międzynarodowe.
Są to:
– oddawanie czci lub gromadzenie się w związku z wyznawaną religią lub przekonaniami oraz zakładanie i utrzymywanie pomieszczeń przeznaczonych do tych celów;
– zakładanie instytucji religijnych, humanitarnych i charytatywnych;
– wyrabianie, nabywanie i używanie artykułów, i materiałów związanych z obrzędami lub zwyczajami religijnymi lub przekonaniami, w tym przestrzeganie określonej diety;
– pisanie, wydawanie i rozpowszechnianie adekwatnych publikacji;
– nauczanie religii lub przekonań w miejscach odpowiednich do tych celów oraz zakładanie seminariów lub szkół teologicznych;
– pozyskiwanie i przyjmowanie dobrowolnych wkładów finansowych i innych;
– szkolenie, mianowanie lub wybieranie liderów, księży i nauczycieli;
– obchodzenie świąt religijnych i przestrzeganie dni odpoczynku;
– komunikowanie się z jednostkami i wspólnotami w sprawach wiary na poziomie krajowym i międzynarodowym;
– eksponowanie symboli religijnych, w tym noszenie odzieży religijnej.
Wszystkim punktom z powyższej listy odpowiadają różne formy wrogości, na które chrześcijanie mogą stać się narażeni, czy to bezpośrednio w formie przemocy, czy też pośrednio poprzez ograniczenia konkretnych praw i wolności. Takiej wrogości można doświadczyć w różnych sferach życia: w sferze życia prywatnego (forum internum); oraz w sferach życia w rodzinie, w społeczności lokalnej, w państwie, a także w ramach własnego kościoła (forum externum).
Czy chrześcijaństwo jest najbardziej prześladowaną religią na świecie?
Nikt nie twierdzi, że TYLKO chrześcijanie cierpią ciężkie prześladowania. Jednak dostępnych jest niewiele danych, które można by porównać z tymi ze Światowego Indeksu Prześladowań. Istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że więcej chrześcijan cierpi ciężkie prześladowania niż wyznawców jakiejkolwiek innej religii. Nie ma jednak obecnie dostępnych badań akademickich dotyczących prześladowania muzułmanów, które mogłyby to potwierdzić. Najwięcej światła na to zagadnienie rzuca raport Pew research opublikowany 30 września 2021 r., opierający swoją metodologię na oficjalnych restrykcjach religijnych i pojęciu „prześladowania”.
Metodologia Światowego Indeksu Prześladowań włącza różne rodzaje i formy „prześladowań” do swojej szerokiej definicji prześladowań. Światowy Indeks Prześladowań to również ocena dotkliwości tych prześladowań. Można tu na przykład postawić pytanie, czy „prześladowanie” muzułmanów w krajach Europy Zachodniej można porównać z „prześladowaniem” chrześcijan w krajach zamieszkanych w większości przez ludność muzułmańską. Ponadto, gdyby z danych Pew wyłączyć „prześladowania” wewnątrzreligijne (na przykład konflikt sunnicko-szyicki), chrześcijanie okazaliby się – w świetle wyników Światowego Indeksu Prześladowań – znacznie bardziej prześladowani przez przedstawicieli innych religii lub ideologii niż muzułmanie, i to z większym natężeniem.
Ilu chrześcijan rocznie jest zabijanych za wiarę?
Trwa debata na temat liczby męczenników lub chrześcijan zabitych z powodów związanych z wiarą. Podczas gdy niektóre organizacje publikowały liczby często sięgające 100 000 chrześcijańskich męczenników rocznie lub deklaracje, typu: „jeden chrześcijanin jest zabijany co 5 minut”, badania Światowego Indeksu Prześladowań ujawniają znacznie niższe liczby. (Liczby w tabeli poniżej to globalne sumy zarejestrowane w okresie sprawozdawczym WWL).
Światowy Indeks
Prześladowań
Chrześcijanie zabici z powodów wyznawanej wiary
Liczba zaatakowanych kościołów
ŚIP 2014
2.123
1.111
ŚIP 2015
4.344
1.062
ŚIP 2016
7.106
2.425
ŚIP 2017
1.207
1.329
ŚIP 2018
3.066
793
ŚIP 2019
4.305
1.847
ŚIP 2020
2.983
9.488
ŚIP 2021
4.761
4.488
ŚIP 2022
5.898
5.110
Podane i wymienione powyżej liczby są prawdopodobnie znacznie niższe niż w rzeczywistości. Oto kilka powodów, dlaczego tak się dzieje:
1. Śmierć lub męczeństwo niektórych chrześcijan nigdy nie dociera do świadomości publicznej, a tym samym nie jest odnotowywane w Indeksie, ponieważ:
a. nikt tak naprawdę nie wie o danym incydencie;
b. ich śmierć nie jest po prostu uznawana za wartą relacjonowania;
c. relacje medialne są celowo blokowane lub zniekształcane;
d. przekaz medialny wprawdzie nie jest celowo blokowany, ale informacja w jakiś sposób ginie;
e. o śmierci świadomie nie informuje się szeroko ze względów bezpieczeństwa (np. dla ochrony lokalnych przywódców kościelnych).
2. W sytuacjach, w których chrześcijanie byli dyskryminowani przez wiele lat, konflikt może ich dodatkowo narażać. Chrześcijanie zabici na obszarach objętych konfliktem raczej nie są odnotowywani osobno. Przykładem jest Sudan i lud Nuba, także chrześcijanie w Syrii.
3. Chrześcijanie, którzy umierają z powodu pozbawienia ich podstawowych potrzeb, takich jak czysta woda i opieka medyczna (z powodu długotrwałej dyskryminacji), raczej nie są odnotowywani osobno: Chrześcijanie nie zawsze są zabijani bezpośrednio; mogą być tak poddawani presji przez przepisy i inne utrudnienia, że umierają – nie od razu, ale stopniowo w ciągu lat. Często obejmuje to pozbawienie możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb, takich jak czysta woda i opieka medyczna, a także wykluczenie ze wspieranych przez dany rząd projektów rozwoju społeczno-gospodarczego. Gdyby zostało to uwzględnione w raporcie, byłaby to ogromna liczba ludzi. Jednak dokładna liczba chrześcijan, którzy umierają z powodu tych czynników jest bardzo trudna do określenia.
Łukasz Wilczyński
Źródła i odniesienia:
1. Światowy Indeks Prześladowań
2. Phew research z 30 września 2021
