Kategorie bazy wiedzy

Nowe trendy w prześladowaniach chrześcijan

Przejęcie władzy przez talibów zwiększa wiarę dżihadystów w ostateczny sukces na całym świecie

Przejęcie rządów w Afganistanie przez talibów dało dżihadystom na całym świecie wyraźny impuls do zintensyfikowania swoich działań. W sąsiednim Pakistanie talibowie wzmocnili się, a grupy islamistów świętowały to wydarzenie. Również w innych częściach świata grupy związane z radykalnym islamem stają się coraz bardziej odważne – indonezyjska Jemaah Islamiyah, która dokonała zamachów bombowych na Bali w 2002 r., ma powiązania właśnie z talibami.

W całej Afryce dżihadyści często działają w krajach, które cierpią z powodu skorumpowanego i słabego rządu oraz administracji; obecnie zaobserwowano wśród nich opinię, że kwestią czasu jest opuszczenie również tych krajów przez zagraniczne siły. Przykładem jest organizacja al-Shabaab, która od dziesięciu lat walczy z rządem Somalii i jego sojusznikami (siłami Unii Afrykańskiej).

W Afryce Subsaharyjskiej (SSA) nadal obserwuje się najwięcej przemocy wobec chrześcijan. To właśnie na tej podstawie Demokratyczna Republika Konga – nękana przez Sojusz Sił Demokratycznych, obecnie otwarcie powiązany z Państwem Islamskim – i Republika Środkowoafrykańska dołączają do Nigerii, która w Światowym Indeksie Prześladowań po raz kolejny zdobyła maksymalną liczbę punktów w kategorii przemocy fizycznej. W tym roku stało się jasne, że ani chrześcijanie ani inne grupy mniejszościowe nie mogą liczyć na ochronę ze strony aparatu bezpieczeństwa dowodzonego przez nigeryjski rząd federalny. Kolegia, szkoły, kościoły, wioski i przywódcy wspólnot nadal są celem porwań, zabójstw, okaleczeń, niszczenia zwierząt i środków do życia, zwłaszcza przez pasterzy Fulani, a także przez znane grupy dżihadystyczne, takie jak Boko Haram i Prowincja Państwa Islamskiego Afryki Zachodniej.

Mozambik i Kamerun również znalazły się w pierwszej dziesiątce z powodu panującej tam przemocy, ze względu na dżihadystów zlokalizowanych w basenie jeziora Czad (Nigeria, Czad, Kamerun i południowy Niger) oraz w regionie Sahel: Mali, Burkina Faso i zachodni Niger. Cztery z tych siedmiu krajów subsaharyjskich nie były notowane nawet w pierwszej pięćdziesiątce Światowego Indeksu Prześladowań w 2014 roku (wśród nich jedynie Czad nie znalazł się w pierwszej pięćdziesiątce Światowego Indeksu Prześladowań 2022, lecz na 63. pozycji i jest określany jako „kraj obserwowany pod kątem prześladowań”).

Globalnie, coraz częściej chrześcijanie stają się „przesiedleńcem” lub „uchodźcą” – co zwiększa ich podatność na zagrożenia

Sekretarz ONZ do spraw Uchodźców podaje, że w 2021 roku około 84 miliony ludzi zostało przymusowo wysiedlonych w obrębie własnego kraju lub – w przypadku 26 milionów – za granicę. Wielu z nich to chrześcijanie uciekający przed prześladowaniami: setki tysięcy ucierpiało w wyniku przemocy islamistów (np. w regionie Sahelu) lub ucieka przed przymusowym poborem do wojska (Erytrea), konfliktem domowym (Sudan), represjami państwowymi (Iran) oraz przed prześladowaniami rodzinnymi z powodu swojej wiary. Zdecydowana większość pozostaje w swoim regionie, przesiedlona w obrębie własnego kraju.

W niektórych częściach Afryki Subsaharyjskiej (w tym w północno-wschodniej Kenii) badania wskazują, że populacja chrześcijańska po prostu wyludniła się i wyjechała. W ciągu ostatnich kilku lat zamknięto setki kościołów w Burkina Faso, Mali, Nigrze, a w tym roku 470 w samej Nigerii. Gdyby chrześcijanie mieli wrócić, prawdopodobnie ponownie doszłoby do brutalnych ataków ze strony dżihadystów.

Chrześcijanie, przesiedleńcy wewnętrzni i uchodźcy, nadal żyją między innymi w Iraku, Syrii, Libanie i Jordanii. Jeśli są mniejszością w krajach pochodzenia, mogą być narażeni na dodatkowe niebezpieczeństwa, gdy przebywają w obozach: zdarza się dyskryminacja ze strony urzędników (zwłaszcza jeśli pochodzą ze środowiska muzułmańskiego), a nawet mogą spotkać się z odmową pomocy humanitarnej i innej pomocy doraźnej. Może się to zdarzyć nawet w krajach zachodnich.

Chrześcijańskie kobiety podają, że głównym źródłem prześladowań jest dla nich napaść seksualna. Badacze Światowego Indeksu Prześladowań otrzymali doniesienia o kobietach i dzieciach, które padły ofiarą gwałtu, niewolnictwa seksualnego, molestowania i innych przestępstw, zarówno w obozach, jak i podczas podróży w poszukiwaniu bezpieczeństwa. Ubóstwo i brak bezpieczeństwa potęgują ich bezbronność; niektóre z nich są zmuszane do prostytucji, aby przeżyć.

Z tych i innych powodów wielu chrześcijańskich uchodźców woli w ogóle unikać obozów, co oznacza, że nigdy nie są zarejestrowani i nie kwalifikują się do otrzymania pomocy żywnościowej, wsparcia w przypadku traumy itp. Ich dzieci mogą również nie posiadać dostępu do edukacji.

Konflikt w Myanmarze jest wymierzony w zamieszkany przez większość chrześcijan stan Chin oraz mniejszości chrześcijańskie (np. stan Kachin, Kayah, Shan); birmańskie wojsko bombardowało kościoły, a także zabijało lub zatrzymywało księży i pastorów. Badania wskazują, że 200 000 chrześcijan zostało przesiedlonych, a kolejne 20 000 uciekło z kraju w okresie objętym raportem Światowego Indeksu Prześladowań 2022.

W innym rejonie świata, na całym obszarze Afryki Subsaharyjskiej i w niektórych częściach Azji, chrześcijanie opuszczają swoje domy i kraje niechętnie, nie mając innego sposobu na ucieczkę przed ciągłą dyskryminacją i presją w sferze prawnej, politycznej, ekonomicznej i społecznej. Ten stały „exodus” osłabia istniejące Kościoły, ponieważ młodzi ludzie migrują z takich krajów jak Nigeria czy Malezja.

Chiński model scentralizowanej kontroli nad religią przewodzi światu

Wraz z rosnącym potencjałem gospodarczym i wpływami Chin – w tym infrastrukturalną inicjatywą Pasa i Drogi, która obecnie zawiera komponent „technologii cyfrowej” – rośnie chiński nacjonalizm. Wymaga to stabilności społecznej, wymuszanej odgórnie poprzez „nakazy”, a nie poprzez wybór, wolność słowa czy inne systemy wierzeń. Chińscy przywódcy religijni zdają sobie sprawę, że muszą się dostosować. Nowe przepisy z maja 2021 r. wymagają od nich „miłości do ojczyzny, wspierania przywództwa Partii Komunistycznej i systemu socjalistycznego”. Nie wolno im „zagrażać bezpieczeństwu narodowemu, podważać jedności narodowej” ani „dzielić kraju”.

Tymczasem nowe przepisy ograniczają zakres kontaktów obywateli z obcokrajowcami przebywającymi w kraju.

Zgodnie z ideologią komunistyczną w obu Amerykach pandemia była nadal wykorzystywana jako pretekst do inwigilacji kościołów i nakładania większych ograniczeń. Na Kubie, po masowych protestach w lipcu, przywódcy katoliccy i protestanccy, którzy opowiadali się za sprawiedliwością społeczną, zostali zatrzymani, torturowani i ukarani wysokimi grzywnami. Również w Nikaragui i Wenezueli partie rządzące promowały kampanie oszczerstw przeciwko biskupom katolickim, unieważniały pozwolenia na rejestrację i zamykały kościoły.

Model ten, jeśli nie sama ideologia, jest ostatnio naśladowany w tak różnych krajach jak Sri Lanka, Myanmar i Malezja, które dołączają do innych, takich jak państwa Azji Środkowej, które wszystkie zaostrzyły restrykcje wobec przeciwników „jednego kraju, jednego narodu, jednej religii”.

Mniejszości nadal doświadczają dyskryminacji w społeczeństwach, które stają się wobec nich coraz bardziej podejrzliwe, zwłaszcza za sprawą mediów głównego nurtu i mediów społecznościowych [zob. raport Open Doors o Indiach].

Tam, gdzie autorytaryzm łączy się z islamem, cierpią chrześcijanie. Niestabilność w regionie Bliskiego Wschodu od czasu Arabskiej Wiosny w 2011 roku oznacza, że dyktatorzy często kontynuują działania przeciwko Kościołom historycznym i innym Kościołom tradycyjnym i nietradycyjnym, a w szczególności przeciwko muzułmańskim konwertytom. Na przykład Algieria nakazała zamknięcie w tym roku trzech kolejnych kościołów protestanckich (które dołączyły do 13 innych, nadal zamkniętych).

Autorytarne rządy, a nawet gangi przestępcze nadal wykorzystują restrykcje COVID do osłabiania Kościoła

Szybka i drakońska reakcja Chin na COVID-19 jest dobrze udokumentowana. Tam, gdzie skończyła się konieczność wprowadzania restrykcji, w niektórych regionach wiele oficjalnych Kościołów Trzech Jaźni, jak również Kościołów niezarejestrowanych, nie otrzymało pozwolenia na ponowne otwarcie, co zmusiło je do tworzenia mniejszych „grup domowych” spotykających się w domach lub w przestrzeni internetu. Tymczasem, jak donoszą raporty z okręgów w prowincjach Henan i Jiangxi, na przykład, kamery monitoringu znajdują się obecnie we wszystkich zatwierdzonych przez państwo miejscach kultu religijnego.

W tym samym czasie zakazano sprzedaży w sklepach internetowych niektórych aplikacji biblijnych. Po aresztowaniu jednego człowieka za „nielegalne prowadzenie” chrześcijańskiej księgarni internetowej, urzędnicy rozpoczęli ogólnokrajowe dochodzenie w sprawie wszystkich klientów księgarni, w tym zażądali zwrotu książki od uwięzionego znanego pastora.

Pandemia okazała się „dowodem koncepcji”, że inwigilacja za pomocą technologii cyfrowej działa w kraju na tyle skutecznie, że jest poszukiwana na całym świecie, nie tylko przez inne autorytarne rządy. Na przykład w Wietnamie podmioty państwowe i niepaństwowe wykorzystywały epidemię COVID-19 do oczerniania kościołów, a nawet do wszczęcia postępowania karnego przeciwko jednemu z nich.

Od Afryki Zachodniej po Amerykę Środkową, skupienie uwagi rządów na zwalczaniu pandemii nadal umożliwiało dżihadystom i zorganizowanym grupom przestępczym dalsze umacnianie oraz rozszerzanie swojej władzy i kontroli terytorialnej, co w zeszłym roku zostało odnotowane w Światowym Indeksie Prześladowań.

Czy są jakieś dobre wiadomości?

Wizyta papieża w regionie Iraku zniszczonego przez Państwo Islamskie została ogólnie uznana za sukces, pomimo obaw, że może ona spowodować wybuch epidemii COVID-19; zachęciła większą liczbę chrześcijan do rozważenia powrotu do kraju w celu jego odbudowy.

Kolumbijska katolicka zakonnica Gloria Argoti została uwolniona przez islamskich bojowników w Mali (październik 2021 r.) po prawie pięciu latach niewoli. Wyznała, że wiara pomogła jej przetrwać ciężki okres.

Łukasz* Wilczyński

* Imię zmienione z powodu charakteru pracy

Źródła:

1.      https://www.unhcr.org/refugee-statistics/

2.      China mulls new rules on foreigners to 'prohibit religious extremism’ – CNN  https://media.opendoorsuk.org/document/pdf/Destructive%20Lies-Full%20version-DIGITAL-ODUK-2021.pdf

3.      https://www.csw.org.uk/2021/11/24/press/5489/article.htm