Kategorie bazy wiedzy

Tożsamość płciowa prawem człowieka jako istoty cielesno-duchowej

Tożsamość płciowa prawem człowieka jako istoty cielesno-duchowej

Chrześcijaństwo to Dobra Nowina o ludzkim ciele, przeznaczonym do zmartwychwstania i Boskiego Życia. Ta prawda budzi jednak ogromny sprzeciw od samego początku chrześcijaństwa, co widzimy w relacji Dziejów Apostolskich o spotkaniu św. Pawła z ateńskimi filozofami na Areopagu. Przywitali szyderstwem chrześcijańską ofertę wiecznego życia w ciele, widać kojarzonym ze źródłem niskiej rangi subiektywnych pokus i haniebnych realnych upadków. Gdyby się nie rozeszli, to pewnie usłyszeliby wyjaśnienie, iż nie jest tu winne ciało, ale człowiek nieszanujący jego obiektywnego znaczenia: godności cielesności osoby ludzkiej. Dzieje chrześcijaństwa to nieustanny sprzeciw wobec pojawiających się na jego obrzeżach różnych wersji poniżenia tej cielesności, uznania jej za więzienie ducha, którym jakoby jest człowiek. Tę teorię nazywa się „angelizmem” (J. Maritain, S. Swieżawski, K. Wojtyła), bo przedstawia funkcjonowanie człowieka tak jakby był aniołem/demonem, a nie istotą duchowo-cielesną, której duch właściwie funkcjonuje dopiero w związku z ciałem i poprzez ciało.

Współcześni chrześcijanie nieraz jednak podkopują swoje fundamenty, opowiadając się w rozmaity sposób za „rozrywkowym” traktowaniem cielesności, lub też witając milczeniem kolejne obszary prawnej deprecjacji ludzkiego ciała, nie zauważając ataku na podstawy własnej wiary. Takie milczenie mamy aktualnie w sprawie stosowanej procedury tzw. zmiany płci – aplikowanej także młodzieży – chociaż łamie wpierw konstytucyjną zasadę szacunku dla godności człowieka, istoty nie tylko duchowej, ale także cielesnej. Czy chrześcijanie w naszym kraju zamierzają dalej milczeć w tej sprawie? Czy nie zauważają, że podkopują swój własny fundament?

Fakty wskazują na konieczność pilnego podjęcia tego problemu. [1] Statystyki informują o gwałtownym wzroście zaburzeń identyfikacji płciowej, zwłaszcza u nastolatków. [2] W przypadku Wielkiej Brytanii jest to wzrost ponad 4000% w ciągu dekady. Podobnie dzieje się w USA, jak pokazuje raport agencji Reuters, [3] i w innych krajach. Nawet lewicowe media coraz częściej informują o poważnych negatywnych konsekwencjach tzw. tranzycji płci. W Szwecji ogromną dyskusję i zmiany prawne wzbudził dokumentalny film „Trans Train”. Pod wpływem tych faktów w wielu krajach ośrodki polityczne ograniczyły nieletnim dostęp do rozmaitych procedur „tranzycji płci”. Pierwsza była Finlandia, bo w 2020 r. fiński Urząd ds. Zdrowia (fin. Palveluvalikoima) zrezygnował z prowadzonej wcześniej liberalnej polityki i wprowadził nowe wytyczne. [4] Badania pokazują bowiem bardzo poważne negatywne konsekwencje zdrowotne (także psychiczne) leków stosowanych do tranzycji płci. Z tego też powodu Francuska Akademia Medyczna w swoim oświadczeniu, wyrażającym obawy co do upowszechnienia zmiany płci. zadecydowała, aby nieletnich z dysforią płciową kierować wpierw na psychoterapię, a nie na zmianę płci. W maju 2021 r., Instytut Karolinska – szwedzki uniwersytet medyczny i szpital uniwersytecki – zakazał tranzycji płci u osób małoletnich. [5] W UK raport National Health Services wykazał, że „tysiące dzieci i nastolatków miało zmienianą płeć bez badań diagnostycznych, a personel brytyjskiej kliniki zmiany płci Tavistock wywierał presję nie tylko na dzieciach, ale i ich rodzicach. Z rozmaitych relacji wynika, że nie stroniono od szantażowania rodziców rzekomo potencjalnymi samobójstwami dzieci, które miałyby być popełniane, gdyby ci byli przeciwko tranzycji płciowej”. [6] Pod wpływem tych informacji w UK zamknięto klinikę Tavistock.

W Polsce niejasna jest sytuacja prawna odnośnie do procedury „uzgadniania płci”, chociaż w literaturze prawniczej wskazuje się trafnie, iż narusza porządek prawny. [7] Uchwała SN z dnia 22 września 1995 r., (sygn. III CZP 118/95, LEX nr 9240) otworzyła drogę sądowego ustalenia „zmiany płci”. Przyjęta przez Sejm ustawa o uzgodnieniu płci, z 10 września 2015 r., została zablokowana przez prezydenta Andrzeja Dudę, z powodów jednak innych niż sedno problemu, który leży w założonej w ustawie bezpodstawnej subiektywizacji różnicy pomiędzy mężczyzną i kobietą. Minister Sprawiedliwości zapowiedział kroki w kierunku ujednolicenia polskiego prawa w tym zakresie, ale wpierw potrzebna jest społeczna dyskusja, która pokazałaby obiektywne fakty. Co do orzecznictwa to Sąd Apelacyjny we Wrocławiu (sygn. akt I ACa 1233/20) w wyroku z 12 lutego 2021 r. – uchylając wyrok I instancji, w którym uznano, że płeć człowieka określona jest na podstawie obiektywnej budowy ludzkiego ciała, bo „Płeć jest rozumiana w polskim porządku prawnym wyłącznie jako płeć fizyczna (biologiczna) i nie stanowi dobra osobistego, ani prawa lub stosunku prawnego, którego istnienie lub nieistnienie można ustalić w procesie sądowym” – powołał się na art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, w oparciu o wyrok ETPCz z 11 października 2018 r. w sprawie S.V. przeciwko Włochom (skarga nr 55216/08 [8] ). Wedle tego wyroku procedura „zmiany płci” jest elementem prawa człowieka do „poszanowania życia prywatnego i rodzinnego” (art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka), co jednak oznacza subiektywizację tego prawa. Sąd Apelacyjny uznał, że „życie prywatne człowieka obejmuje także tożsamość psychiczną i społeczną człowieka, w tym jego identyfikację płciową, którą państwo ma obowiązek uszanować”.

Są oczywiście zaburzenia rozwoju płciowego, opisywane w medycynie, ale granice „życia prywatnego” nie określa własne subiektywne samopoczucie i subiektywne pragnienie, ale obiektywna kondycja człowieka, jako istoty także cielesnej, będącej mężczyzną lub kobietą, co zatem nie podlega wyborowi. Powoływanie się przez zwolenników „zmiany płci” na konstytucyjne prawa ochrony godności człowieka, prawo do prywatności czy wolności, błędnie zakłada, że ludzkie ciało może być traktowane instrumentalnie, bo jakoby możemy wybierać własną płeć. Jak widać, także w prawoznawstwie obecny jest wspomniany już <angelizm>.

+

Sprawa jest zatem poważna. Dopuszczenie procedury tzw. zmiany płci nie tylko narusza w wielu zakresach porządek konstytucyjny, bo wyłącza spod prawnej ochrony osobową godność ludzkiego ciała, naruszając w ten sposób prawo do tożsamości płciowej (rozumianej obiektywnie, a nie subiektywizująco), [9] al ale także podcina korzenie chrześcijańskiej Dobrej Nowiny o ludzkim ciele. Czy dalej będziemy milczeć?

dr hab. Marek Czachorowski

PRZYPISY

  1. Por. Ł. Sakowski, Zabiegi tranzycji płci u małoletnich powinny być zakazane. Raport klubu jagiellońskiego, https://klubjagiellonski.pl/2023/02/10/zabiegi-tranzycji-plci-u-maloletnich-powinny-byc-zakazane/. Wykorzystam niżej dane tego raportu. Powrót do fragmentu, którego dotyczy przypis numer 1
  2. L. Marchiano, Gender detransition: a case study, „Journal of Analytical Psychology” 2021, v. 66, iss. 4. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/1468-5922.12711 Powrót do fragmentu, którego dotyczy przypis numer 2
  3. https://www.reuters.com/investigates/special-report/usa-transyouth-data/ Powrót do fragmentu, którego dotyczy przypis numer 3
  4. Recommendation of the Council for Choices in Health Care in Finland (palko / cohere finland) Medical Treatment Methods for Dysphoria Related to Gender Variance in Minors. https://segm.org/sites/default/files/finnish_guidelines_2020_minors_unofficial%20translation.pdf Powrót do fragmentu, którego dotyczy przypis numer 4
  5. Ny riktlinje för hormonbehandling till minderåriga patienter med könsdysfori. https://www.karolinska.se/om-oss/centrala-nyheter/2021/05/ny-riktlinje-for-hormonbehandling-till-minderariga-patienter-med-konsdysfori/ Powrót do fragmentu, którego dotyczy przypis numer 5
  6. Independent review of gender identity services for children and young people: interim report, https://cass.independent-review.uk/ Powrót do fragmentu, którego dotyczy przypis numer 6
  7. M. Filar, Prawne i społeczne aspekty transseksualizmu, Państwo i Prawo, 1987, nr 7 . Por. tenże. Tak zwana sądowa zmiana płci w świetle prawa polskiego [w:] Przysposobienie dziecka i przysposobienie w prawie polskim i obcym. Transseksualizm – zagadnienia prawne, Lublin 1999. Powrót do fragmentu, którego dotyczy przypis numer 7
  8. http://www.echr.coe.int (polski przekład: https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/orzeczenia-sadow/55216-08-prawo-do-poszanowania-zycia-prywatnego-522687816) Powrót do fragmentu, którego dotyczy przypis numer 8
  9. Por. E. Michałkiewicz-Kądziela, Prawo do tożsamości człowieka w prawie polskim i międzynarodowym, Warszawa 2020. Powrót do fragmentu, którego dotyczy przypis numer 9