Kategorie bazy wiedzy

Współpraca z lokalnymi podmiotami wyznaniowymi, na przykładzie dwóch NGO w Iraku

Największym potencjałem lokalnych podmiotów wyznaniowych (ang. local faith actors), czyli lokalnych liderów, takich jak pastorzy, księża czy osoby świeckie, może być ich zakorzenienie w społeczności lokalnej, w której na co dzień pracują. Oznacza to istniejącą już więź i zaufanie ze strony lokalnej społeczności dotkniętej prześladowaniami. Dzięki temu:

–      mogą stosunkowo łatwo zdobyć akceptację i otwartość;

–      ich praca odpowiada na konkretne, lokalne potrzeby;

–      zarówno pracownicy, jak i beneficjenci postrzegają organizację jako zaangażowaną i wierzą, że będzie ich wspierać tak długo, jak to potrzebne.

Co więcej, wspólna tożsamość wyznaniowa sprawia, że:

–      gdy lokalni liderzy chrześcijańscy oferują wizję i kierunek dla danej organizacji, ich reputacja i zaangażowanie w służbę mogą uwiarygodnić tę organizację;

–      w niestabilnych, pokonfliktowych warunkach przynależność do danej religii i kierowanie się jej wartościami mogą pomóc organizacji w przestrzeganiu zasad humanitarnych;

–      wyznawana wiara może zaszczepić w pracownikach i wolontariuszach organizacji głęboką pasję do służenia najbardziej bezbronnym;

–      przynależność religijna może uchronić organizację od nacisków politycznych;

–      chrześcijańska tożsamość w Iraku pozwala również pomóc wzmocnić więzi społeczne, ponieważ organizacja może zakorzenić się w historycznej obecności Kościoła w tym kraju.

Kierowanie się lokalnym aspektem swojej posługi zazwyczaj oznacza, że liderzy kościołów skupiają się bardziej na jakościowym, a nie ilościowym podejściu do niesionej pomocy. Pełen pasji i skoncentrowany lokalny działacz religijny zdecyduje się na mniejszą liczbę projektów, które robi dobrze zamiast szybko zwiększać zakres i budżet swoich działań. Zbyt szybki rozwój może kosztować nie tylko utratę wizji, ale także zerwanie lokalnych więzi, które zapewnia wysoki poziom skuteczności.

Korzyści płynące ze współpracy z lokalnymi podmiotami wyznaniowymi dobrze ilustrują opisane poniżej dwa przykłady działalności.

New Hope Trauma Centre of Iraq (NHTC)

Założone w 2015 roku New Hope Trauma Centre of Iraq (NHTC) powstało pod parasolem St. Rita Hands of Hope, amerykańskiej organizacji non-profit wspieranej przez Chaldejski Kościół w Michigan, USA i w Iraku. Współzałożycielami są ks. Aram Qia, chaldejski ksiądz pochodzący z Alkusz, oraz Jihan Daman, również pochodząca z Alkusz, która jako nastolatka przesiedliła się do Stanów Zjednoczonych, gdzie obecnie jest wykwalifikowanym pracownikiem socjalnym. Współpraca księdza Arama i Jihan rozpoczęła się od dostarczania doraźnej pomocy materialnej rodzinom wysiedlonym przez Państwo Islamskie. W ramach tych działań odkryli wspólną pasję do zaspokajania duchowych i emocjonalnych potrzeb członków okolicznych parafii, doświadczonych traumą wojny, które wstrząsnęły całym irackim społeczeństwem.

NHTC oferuje działania edukacyjne, kulturalne i społeczne dostosowane do różnych grup wiekowych i etapów życia. Działania te są dobrane w ten sposób, by zapewnić holistyczną opiekę psychospołeczną osobom zmagającymi się z traumą. Odbywa się to w sposób wrażliwy kulturowo. Jest to miejsce spotkań i socjalizacji oraz centrum leczenia urazów psychicznych. Odbywają się tu zajęcia grupowe, podczas których, w bezpiecznej i przyjaznej atmosferze, można omawiać kwestie osobiste, emocjonalne i psychologiczne. NHTC ma mandat nie tylko do oferowania opieki psychospołecznej i leczenia traumy, ale także do prowadzenia otwartego dialogu na temat traumy i potrzeb psychospołecznych w społeczeństwie irackim, gdzie nadal potrzeby psychospołeczne to temat tabu. Wszystkie zajęcia prowadzone w Centrum odbywają się w oparciu o Pismo Święte i aspekty duszpasterskie, jako narzędzia do radzenia sobie z traumą i zmęczeniem emocjonalnym.

Ks. Aram jest proboszczem w pobliskim mieście, ale pochodzi z Alkusz, gdzie znajduje się główna siedziba Centrum. Większość pracowników również pochodzi z Alkusz. NHTC posiada dwie placówki, ale oferuje zajęcia w wielu okolicznych miastach i wioskach. Łącznie ośrodek udzielił do tej pory wsparcia ponad 2500 osób.

W kwestionariuszu ewaluacyjnym wszyscy pracownicy i beneficjenci opisali Centrum jako głęboko zakorzenione w społeczności lokalnej, odpowiadające na jej potrzeby, robiące coś znaczącego dla życia ludzi, co wykracza poza zwykłe wyniki organizowanych przez nich działań, oraz promujące godność człowieka, pomagające im stać się samowystarczalnymi dzięki zadbaniu o zdrowie psychiczne.

Humanitarian Nineveh Relief Organisation (HNRO)

Humanitarian Nineveh Relief Organisation (HNRO) rozpoczęła działalność jako klinika służąca przesiedleńcom uciekającym z kontrolowanych przez Państwo Islamskie regionów północnego Iraku, świadcząca usługi w mieście Irbil i jego na chrześcijańskich przedmieściach, w Ankawa. Powstała ona w pierwszych dniach wysiedlenia po tym, jak jeden z księży, pracujących w parafii w Ankawie natknął się na kobietę szukającą pomocy medycznej dla swojego dziecka. Udało mu się znaleźć lekarza, który mógłby pomóc wśród wysiedlonych. To początkowe połączenie doprowadziło do zidentyfikowania większej liczby lekarzy-wolontariuszy, co następnie przyciągnęło większą liczbę próśb o opiekę medyczną od innych rodzin w obozie dla uchodźców wewnętrznych. W odpowiedzi na zwiększoną liczbę osób, które szukały pomocy, zbudowano namiot, w którym działała klinika, a następnie przekształcono ją w organizację charytatywną z dwiema klinikami medycznymi. Mimo że organizacja została założona przez księdza Behnama Benokę i działa jako charytatywne przedłużenie kościoła, od samego początku misją tej organizacji jest służba potrzebującym i bezdomnym, bez jakiejkolwiek dyskryminacji.

„Podstawową rzeczą, którą HNRO robi dobrze, jest niesienie pomocy. Otrzymujemy od nich żywność, artykuły nieżywnościowe. Dostrzegają indywidualne potrzeby ludzi i reagują na nie. Mają całościowy obraz tego, czego potrzebują różne grupy w naszym regionie. Do tego realizują projekty, które służą całej społeczności. Na przykład takie projekty infrastrukturalne, jak upiększanie skwerów i ulic, co rozwija i wzmacnia nasz region.” – wypowiedź jednego z podopiecznych organizacji.

W 2017 r., gdy ludzie zaczęli powracać na obszary odbite od Państwa Islamskiego, personel, a z nim projekty HNRO również powróciły do Barteli, gdzie ks. Behnam został przeniesiony na stanowisko proboszcza. We współpracy z kościołem, HNRO wsparła odbudowę domów i firm, otworzyła nową klinikę zdrowia i zaczęła organizować szereg innych usług. Oferuje szerokie szkolenia z zakresu zarządzania finansami domowymi i utrzymania rodziny oraz udziela mikro-pożyczek na rozpoczęcie działalności dla lokalnych firm. Prowadzi również lokalną kancelarię prawną, która aspiruje do odgrywania roli rzecznika praw mniejszości w Iraku. HNRO ma doświadczenie również w dystrybucji pakietów żywnościowych i artykułów nieżywnościowych na dużą skalę.

Chociaż HNRO ma obecnie siedzibę w Barteli, skąd organizuje również działania w okolicznych obszarach, we współpracy z liderami lokalnych kościołów. Udało im się utrzymać otwarte drzwi dzięki dywersyfikacji finansowania. W pierwszych latach swojej działalności, gdy HNRO służyło przesiedleńcom, otrzymało kilka dużych dotacji od międzynarodowych darczyńców chrześcijańskich, ale obecnie działa dzięki kilku małym dotacjom, z których wiele jest opartych na darowiznach od dużej liczby darczyńców indywidualnych, wciąż głównie chrześcijańskich. Niedawno HNRO uzyskało również finansowanie na jeden projekt z USAID.

HNRO jest znana ze wspierania godności ludzkiej każdego, kto się do nich zwróci. Robią to, poprzez pomoc w zapewnieniu środków do życia, a także zaspokajając pilne potrzeby materialne, w szczególności potrzebę niedrogiej opieki zdrowotnej w środowisku, w którym nikt nie ma dostępu do ubezpieczenia zdrowotnego. W społeczności, w której poziom zaufania do rządu jest niski, wiele osób oczekuje od nich – jako od przedstawicieli kościoła lokalnego – wsparcia. W kwestionariuszu ewaluacyjnym, Członkowie Humanitarian Nineveh Relief Organisation zaznaczyli, że są dumni ze swojego chrześcijańskiego świadectwa pomagania potrzebującym i bezbronnym, niezależnie od wyznania, religii czy tożsamości grupowej.

Łukasz Wilczyński